Author: Evelien Bracke

We’re delighted to introduce our staff member of this month, Professor Andrea Cuomo. Andrea joined our department from the Austrian Academy of Sciences with an exciting new research project funded by the European Research Council. Nina Vanhoutte asked him about his research, settling in Ghent, and his love for music. 

Hi Andrea! You have been part of our team since October 2021, and your ERC-project “MELA. The MEaning of LAnguage: A Digital Grammar of the Greek Taught at Schools in Constantinople” starts in January 2022. Can you tell us a bit more about the project?

Hey Nina, correct! I have worked here in Ghent for four months now: taught my first classes here, took my first Dutch classes, engaged with students and colleagues, and started laying the ground for MELA, which began a few days ago… So many firsts!

The acronym MELA stays for the ‘meaning of language’. Everything originated from my interest in knowing what Medieval Greek meant to the medieval author. My project focuses on the last period of the Byzantine Empire, the so-called Palaeologan era (1262–1453). After the 1261 Byzantine reconquest of Constantinople, the City and other civil and cultural centres such as Thessalonike and Trebizond thrived admirably. The study of law, theology, literature, philosophy and the natural sciences flourished, and studies on grammar followed a similar trend. Particularly in the capital, intellectuals such as Maximos Planoudes, Manuel Moschopoulos, Theodore Metochites and Nikephoros Gregoras produced textbooks whose impact was felt even during the Western Renaissance.  The aim of my project MELA is to recover the grammatical knowledge of the Byzantines, as we can find them in the textbooks of the time, and organize them within the framework of a digital grammar. In my vision, after MELA’s conclusion, we will be able to consult the ‘grammar book that the Byzantines consulted’ and thus have a less anachronistic understanding of their literature. We will have a clearer understanding of the surviving manuscripts transmitting medieval textbooks. We will have the Digital Grammar that effectively enables more focused linguistic studies, and that facilitates studies on the transformation of linguistic norms over time, on the impact of language training, and on medieval language use. We will have a starting point for new research affecting linguistics and hermeneutics in general.

As you can imagine, this is by all means not a one-man-show: 15 textbooks, over 600 manuscripts… So many sources to be analysed from the viewpoint of philology, palaeography, historical linguistics, and the digital humanities! So, you can understand the current delicate phase of my project: recruiting my team. I just advertised a couple of vacancies: by the end of the year, we are going to welcome five new PhD students in Ghent, and by the end of next year, two post-doctoral researchers are going to contribute to MELA.

It is rather useful to understand how we came to know what we know and why it is useful to know what we know. This reminds me of an Italian saying that goes:

“It is not good enough that you are right: you also need to find someone who agrees that you are right”.

That sounds very exciting – good luck with the hiring process! What would you say are the most important ingredients for a successful project?

Firstly, I would say: Curiosity, a sense of duty, focus (which also implies necessary funds and time to be able to work), and clear ideas. For me, it is also important that the work is conceived as team work without careerism that transforms the beautiful spirit of academic research into a cynical bloodbath.

Last but not least, notionism is a danger to be avoided. I hope to agree with the collaborators that it is not useful to accumulate notions, pieces of knowledge, nor to lose the link between the single notion and the general picture. In fact, it is rather useful to understand how we came to know what we know and why it is useful to know what we know. This reminds me of an Italian saying that goes: “It is not good enough that you are right: you also need to find someone who agrees that you are right”. We can rephrase it and say: “It is not enough that you know something, if you do not know where this knowledge comes from, nor how to share it with others”.

I discovered that the students are very mature and it is possible to establish an engaging dialogue with them. Generally, in our department, I have noticed that there is an amazing group of researchers of all ages who exchange on numerous issues. It is a great joy for me to come to the Blandijn and meet with my colleagues!

How has your experience in Ghent been so far? What are some of the things you have discovered and – hopefully – liked?

So far, my experience here in Ghent has been very intense: there were many new things to learn … I still can’t believe the huge opportunity that was given to me! I found that Ghent is a very dynamic city and much more international than I expected. This is great, because I imagine I will have a lot of inspiration and will learn a lot. Furthermore, I discovered that the students are very mature and it is possible to establish an engaging dialogue with them. Generally, in our department, I have noticed that there is an amazing group of researchers of all ages who exchange on numerous issues. It is a great joy for me to come to the Blandijn and meet with my colleagues!

Life isn’t all work, of course. What do you like to do when you’re not working or teaching?

I play the piano and love playing music with other people. Also, I like sharing beautiful days with friends cooking or in nature (hiking, skiing, walking). I love those days when nothing is planned and anything can happen. Once, after a few drinks, a friend of mine and I planned to take off and visit Australia. We did it: a week later, we were on the other side of the world…

Lastly, let’s kick off this year on a positive note: what are your hopes, predictions or resolutions for 2022?

Predictions? Hm, I just don’t know how to make predictions. Resolutions? Well, this is frustrating, because I never do what I plan to do: I change plans all the time. Maybe I have a few wishes… First of all, I hope that the pandemic ends or rather that some silly reactions that are connected with the pandemic end. We all, and especially young people, have to travel, meet, touch, eat frites with dirty hands… As for my life: I wish to always keep a certain “attitude of a beggar” towards life, to always be curious. Sometimes I’m afraid that comforts and easy answers may distract me from this thirst for meaning which, to be honest, seems to me unquenchable.

Thanks, Andrea! Good luck with your wonderful research. We’re looking forward to hearing you play the piano some time soon!

Deze maand zetten we Nina Vanhoutte in de kijker: ze is een rasechte UGent’er en startte net een fascinerend FWO-doctoraat over Griekse didactische poëzie in de 11de en 12de eeuw. Hoe ervaarde ze de overgang van masterstudent naar doctoraal onderzoeker in coronatijden? Serena Causo ging het haar vragen.

Hey Nina! Jij bent onze medewerker van de maand omdat we je fantastische prestatie willen vieren: je kreeg in 2021 een FWO-mandaat voor je doctoraatsscriptie. Proficiat! Kan je ons wat meer vertellen over je project?

Ja, ik ben heel blij! Ik ben in oktober 2020 begonnen met mijn doctoraat op de BOF-beurs van professor Floris Bernard, mijn promotor. Nu heb ik echter mijn ‘eigen’ beurs in de wacht gesleept, waar ik uiteraard trots op ben! Het voelt ook een beetje als een nieuw begin, omdat ik mijn onderwerp wat uitgebreid heb in het afgelopen jaar, en naar mijn gevoel is mijn project nu nog sterker geworden.

Mijn onderzoek gaat over Griekse didactische poëzie in de 11de en 12de eeuw, dus in de Byzantijnse periode. Ik zal zeven gedichten van de auteur Niketas van Herakleia voor het eerst uitgeven, vertalen en analyseren, en dit combineren met een bredere studie van de kenmerken van dit genre in de 11de en 12de eeuw. Het wordt dus een uitdagende combinatie van paleografie, filologie, vertalen, literaire analyse en het bestuderen van de socio-culturele context, wat ik helemaal zie zitten!

De mooiste momenten blijven voor mij simpel: studiedates met vrienden, koffiepauzes tussen de lessen, snuisteren in de bib, samen stressen over examens en dan ook samen vieren wanneer we slagen…de kleine dingen in het leven!

Spannend! We kijken er naar uit je editie te lezen! Je PhD startte in het Coronajaar en je bent een PhD-student van de C-generatie. Hoe heb jij dat ervaren?
Fantastisch dat hier een woord voor bestaat. Het was heel vreemd om te starten aan een doctoraat in Corona-tijden. Ik heb het einde van mijn Master afgewerkt in hetzelfde jaar, wat al moeilijk was, maar om dan meteen aan een doctoraat te beginnen was zowel een zegen als een uitdaging. Ik was heel blij om een vaste job te hebben en iets waar ik kon op focussen in onzekere tijden, maar tegelijkertijd voelde ik me heel geïsoleerd door acht maanden thuis te werken. Het was een grote aanpassing omdat ik plots geen echte ‘structuur’ meer had, zoals lessen of regelmatige deadlines & examens, maar gelukkig had ik wel regelmatig contact met mijn promotor en met mijn collega’s, al was het dan vaak online. Het grootste voordeel voor mij was dat ik ook veel thuis bij mijn ouders kon gaan werken, iets waar zowel zij als onze lieve hond Beer heel blij mee waren. Al bij al heb ik veel geleerd in het afgelopen jaar, en ik voel me nu een sterkere persoon en onderzoeker!

De UGent heeft je zien groeien van bachelor- naar masterstudent en nu onderzoeker op doctoraatsniveau. Wat zijn de hoogtepunten van je carrière hier?

Ik kan moeilijk geloven dat het al vijf jaar geleden is dat ik begon aan de UGent! Ik heb zoveel interessante mensen leren kennen, sommigen daarvan zijn heel goede vrienden geworden. Ik ben lid geweest van de Klassieke Kring en heb ook een jaartje in het praesidium gezeten: hun activiteiten waren lange tijd een hoeksteen van mijn sociaal leven. Mijn Erasmus-semester in de derde bachelor was voor mij een fantastische ervaring, ik ben er enorm door gegroeid en ik heb er ook een aantal dichte vrienden aan overgehouden. Ook de verschillende vakken en proffen die ik gehad heb, hebben hun invloed op mij achtergelaten. Het is fijn dat ik hen nu collega’s mag noemen.

De mooiste momenten blijven voor mij echter simpel: studiedates met vrienden, koffiepauzes tussen de lessen, snuisteren in de bib, samen stressen over examens en dan ook samen vieren wanneer we slagen…de kleine dingen in het leven!

Ik hou ook enorm van de Plantentuin en het Citadelpark. Ik ben het nog steeds niet helemaal gewoon om in een drukke stad te wonen, dus even tussen het groen zitten helpt me vaak om tot rust te komen.

Na zoveel jaren in het onze geliefde Gent ken je het waarschijnlijk wel goed. Kan je je speciale plaatsjes met ons delen (en eventueel het adres van je fantastische kapper)?

Met veel plezier! Ik heb een voorliefde voor gezellige koffiebars, zoals Miss Leia aan de Oude Houtlei, dat was mijn favoriete plekje het afgelopen jaar. Mijn favoriete restaurant als ik nood heb aan comfort-food is The Indian Curry-House, de familie die het uitbaat is enorm vriendelijk en hun eten is fantastisch. Verder heeft ook het hondencafé Dogs & Drinks een speciaal plekje in mijn hart, aangezien we onze hond Beer bij hen geadopteerd hebben. Ik hou ook enorm van de Plantentuin en het Citadelpark. Ik ben het nog steeds niet helemaal gewoon om in een drukke stad te wonen, dus even tussen het groen zitten helpt me vaak om tot rust te komen.

Mijn kapster zit spijtig genoeg niet in Gent, maar in Torhout, West-Vlaanderen. Als je ooit in de buurt bent, spring zeker eens binnen bij The Haircrew Barbershop! Zeg maar dat ik je gestuurd heb 😉

Bedankt, Nina! Alvast succes met je doctoraat! We komen elkaar alleszins in één van je favoriete plaatsjes tegen!

Professor Katja De Herdt hoeft voor onze studenten geen introductie: alle kersverse leerkrachten Latijn & Grieks die afstuderen aan de UGent, worden door haar met zorg en aandacht opgeleid! Nu ze een tijdje geleden ook docent Nieuwgriekse taalverwerving en letterkunde werd binnen onze afdeling, was het dringend tijd om haar even in de schijnwerper te zetten. Haar doctoraatsstudente Alexandra Vereeck stelde haar dan ook graag enkele vragen:

Dag Katja, we zijn heel blij wat meer te horen over je functies aan de UGent. Je combineert twee vakgebieden, vakdidactiek klassieke talen en Nieuwgrieks. Op zijn minst origineel! Hoe ben je tot deze niet alledaagse combinatie gekomen?

Toen ik op de middelbare school zat, had ik nooit gedacht dat ik me ooit zou bezighouden met didactiek. Ik heb lang getwijfeld of ik klassieke dan wel moderne talen zou gaan studeren (dat het talen zouden zijn, wist ik al heel lang). De mogelijkheid die het toenmalige UGent-curriculum klassieke talen bood om een driejarig traject Nieuwgrieks te volgen, heeft me over de streep getrokken om dan toch voor klassieke te kiezen. Uitsluitend dode talen studeren (hoe graag ik er ook mee bezig was), vond ik toch een gemiste kans. En de afstand die ik ervaarde tussen mezelf en de schrijvers uit de Oudheid leek moeilijk te overbruggen. Bovendien was ik ondertussen al verliefd geworden op het Nieuwgrieks, dankzij Assimil, een laatstejaarsreis en een zomercursus in Athene. De passie voor het moderne Griekenland heeft me nooit meer losgelaten! Na een Erasmusjaar volgden als vanzelf een masterthesis en een doctoraat met focus op de Nieuwgriekse taal- en cultuurgeschiedenis. Maar het leven neemt soms rare sprongen. Na mijn doctoraat kreeg ik in 2004 de kans om een curriculum Latijn uit te bouwen in de professionele bacheloropleiding leraar secundair onderwijs (het ‘regentaat’) van Arteveldehogeschool. Daar ben ik toen voluit voor gegaan. Plots was ik niet meer bezig met vergeten (edoch zeer intrigerende) Griekse intellectuelen uit het tijdvak 1860-1910, maar met de vraag welke Latijnse auteurs in zo’n curriculum passen en ook, wat de meest efficiënte manier is om twaalfjarigen de Latijnse genitief aan te leren. Ik heb toen veel gestudeerd en geleerd, ook uit observaties en ook uit gesprekken met leerkrachten. Die vakdidactische expertise bracht me zes jaar later terug naar de UGent voor een deeltijdse aanstelling als ZAP voor het domein vakdidactiek klassieke talen. Na het emeritaat van Gunnar De Boel kwam daar ook Nieuwgrieks bij en zo is de cirkel rond.

De passie voor het moderne Griekenland heeft me nooit meer losgelaten! Na een Erasmusjaar volgden als vanzelf een masterthesis en een doctoraat met focus op de Nieuwgriekse taal- en cultuurgeschiedenis.

Heeft het feit dat je ook een levende taal onderwijst impact op de manier waarop je de didactiek van de oude talen benadert?

Ik kan niet zeggen dat ik sinds vorig jaar andere accenten leg in mijn cursussen vakdidactiek. Wel heb ik vier jaar geleden een enorme sprong gemaakt in mijn denken over (en mijn beleving van) Latijnse taalverwerving. Ik heb toen een zomercursus levend Latijn gevolgd bij topleraar Casper Porton (addisco.nl) en er is een wereld opengegaan. Na enkele uren immersie bleek het niet onoverkomelijk moeilijk om Latijn te spreken – alsof jarenlang afgesloten lades in de kasten van mijn brein één na één opensprongen. Voordien leek Latijn spreken me behoorlijk absurd en was ik ook nogal vies van zelfgeschreven Latijn. Ik ben me dan gaan verdiepen in de zogenaamde communicatieve methode en het onvolprezen handboek Familia Romana van Hans Oerberg. Ondertussen ben ik ervan overtuigd dat ook voor klassieke talen een natuurlijke, meer impliciete manier van taalverwerving heilzaam kan zijn, zeker voor heterogene groepen en voor leraren die graag met handen en voeten lesgeven. En dat leerlingen op deze manier met minder moeite woordenschat en tekstbegrip verwerven, staat voor mij als een paal boven water. Maar dé beste methode om oude talen te onderwijzen, bestaat natuurlijk niet. Dat probeer ik ook aan de studenten vakdidactiek mee te geven: kijk kritisch naar elke methode, durf experimenteren en doe datgene waar je goed in bent. Maar bovenal: besef dat het gevaarlijk is om de manier waarop je zelf Latijn of Grieks hebt geleerd tot norm te verheffen.

En omgekeerd: geef je anders Nieuwgrieks omdat je ook – bewust – bezig bent met didactiek?

Dat zal je aan de studenten van Ba2 moeten vragen! Hoe dan ook verschilt mijn aanpak – denk ik – grondig van die van mijn voorganger. De passie is dezelfde, maar de invalshoek verschilt.

Het feit dat ik aan de hogeschool ook Latijn geef (taal, literatuur, cultuur) doet me als vakdidacticus steviger in mijn schoenen staan. Tegelijk daagt de academische insteek van de universiteit me voortdurend uit tot verdieping.

Hoe is het om een aanstelling aan de UGent te combineren met een aanstelling aan Arteveldehogeschool?

De boutade dat 1+1 meer is dan 2, klopt natuurlijk: twee mailboxen, twee vergaderagenda’s, twee (deels) verschillende semesterindelingen opvolgen vraagt veel tijd en een strakke planning. Daar komt nog bij dat ik me aan de UGent in en tussen verschillende entiteiten beweeg: de afdeling Grieks, de afdeling Latijn, de vakgroep Letterkunde, de groep vakdidactici van de verschillende talen en, last but not least, mijn “dagelijkse” collega’s van teams vakdidactiek L&G (Katrien Vanacker en Wim Cool) en de Griekse lector Evanthia Kaskadiri.  Aan de Arteveldehogeschool, waar ik een grotere aanstelling heb, is het landschap gelukkig een stuk overzichtelijker. Inhoudelijk vind ik het een grote meerwaarde om beide jobs te combineren. Het feit dat ik aan de hogeschool ook Latijn geef (taal, literatuur, cultuur) doet me als vakdidacticus steviger in mijn schoenen staan. Ook heb ik er veel praktische knowhow meegekregen rond bij voorbeeld stagebegeleiding en competentiegericht evalueren. Tegelijk daagt de academische insteek van de universiteit me voortdurend uit tot verdieping.

Waar hou je je zoal mee bezig als je niet op de Blandijnberg of de Kattenberg vertoeft?

Nu ik niet meer in Gent woon, is het eerste wat bij deze vraag in me opkomt: fietsen (van en naar huis). Voeg daar aan toe: werken in de tuin – een late roeping, die me zeer veel voldoening geeft. Kilo’s bladeren bijeen harken in een herfstige tuin is meditatie in actie. Ja, ik wijd me ook aan yoga, zij het dan nogal onorthodox (liever snel tussendoor op blote voeten in de tuin, dan in een sportieve outfit in een trainingzaal). Mijn dochters zien opgroeien. Dromen van een mondmaskervrije vakantie in Griekenland. En lezen natuurlijk, al maak ik daar veel minder tijd voor dan ik zou willen.

Klinkt zalig. We wensen je nog veel plezier in je tuin – en hopelijk eens tijd voor een extra boek of twee!

We’re delighted to introduce oOur staff member of the month, Ellen Söderblom Saarela. She arrived in Ghent from Sweden just before the covid lockdown, but has already made her impact felt in the Novel Echoes research group. We asked her about the conference she just organized, her experience living in Belgium, and on learning Dutch.

Hi Ellen, you’re one of the postdoctoral researchers in the Novel Echoes ERC project, coordinated by Professor Koen De Temmerman. For those people who don’t know the project, could you give us a little bit of information about it, and explain your role in the project? What is the focus of your research?

Overall, the Novel Echoes project investigates the receptions of ancient novels in late antique and medieval literature. My focus is on novelistic influences on western vernacular romances in the Middle Ages. I focus on Old French romances from the twelfth century: I examine how the ancient novel works as a potential influence on these texts, along with other ancient and medieval influences. What I find particularly fascinating is how love is narrated, if reciprocity is represented, and if so, how this reciprocity could be understood from an intertextual perspective.

I study the Old French romance in relation to the Byzantine novel from the same century. In the West and in Byzantium, both men and women took part in the literary audiences where the novels and romances were read. Can we see this represented in the texts themselves? Whose perspective is told? How can a female voice, and representations of female subjectivity, be traced in premodern literature? What do the medieval texts do with the ancient tradition to which they respond in their own narratives? These are some questions I study in my research.

You started working at UGent about a year ago. Any highlights or – dare I say it – regrets?

I have to say, it has been a strange year! But this is not due to UGent, but the pandemic and lockdowns, of course. But aren’t we all tired of dwelling on this? I know I am! (Although, I must say that now, as things slowly open up again, I realize in a new way what an incredibly strange time we’ve all been living through? Oh, how I need people, and to socialize, in my life!)

I had no experience of Belgium before coming to Ghent for my job interview in 2019, so, during this time I’ve come to know a, to me, new place. Having pretty much stayed put throughout the Covid age, I’ve had the occasion to see many parts of the country, and cities. In all its worrisome strangeness which marks this period, it’s been quite lovely to travel locally. Coming from a country with much bigger distances between cities, I’ve been amazed at how nature shifts dramatically from one region to the other, without having to travel that far. As far as UGent is concerned, I’ve had nothing but good experiences; everyone has been very helpful, not least the library, which of course has made all the difference. Throughout the times of social distancing and lockdowns, the project colleagues have kept contact regularly through informal meetings, reading groups,  and walks outside when it was allowed.

How can a female voice, and representations of female subjectivity, be traced in premodern literature? What do the medieval texts do with the ancient tradition to which they respond in their own narratives? These are some questions I study in my research.

You co-organized your first project conference this month with Tine Scheijnen on Enchanted Reception. How did you find the online format?

As we organized the conference, we hoped for a long time that perhaps we could have it in person, or at least in a hybrid version, with participation either in person or online. However, as the situation developed we realized that this wouldn’t be possible, and so we coordinated the conference completely online. I wish we could have met in person and discuss papers in a physical room, as I really miss this part of the academic work. Yet, it did work out well anyway: we had a meeting with the participants a few days before the conference, in which we got introduced to one another; we also wanted to have plenty of space in the programme to encourage discussions, which I believe made it easier to interact in the online format.

Adding to that, we had a virtual reception in an informal, Troy themed space (since the conference was about medieval receptions of Troy narratives…), which gave speakers and listeners a chance to interact beyond the scheduled discussions in the programme. I feel that, at the end of the day, the online format worked out really well for our conference; there were many engaging discussions and a friendly environment. It was also nice to bring people together who are based all over the world: with speakers from different parts of the US, Chile, and different European countries, and with listeners from all over the world as well. Although I would have loved to meet everyone in person, of course, I feel tremendously happy about how the conference turned out.

And finally, because we’re all in need of some positive perspective… What are your summer plans?

I’m currently exploring the country side of the Ghent region, biking alongside the fields, cows, sheep, and horses. It’s lovely. Other than that, I’m longing for my mother to come visit me this summer, and later on take a road trip to see my father who lives in Seskarö, a Swedish island up north, not far from the Finnish border. Later, I can’t wait to learn Dutch as soon as classes are given at campus again in the fall! It would be lovely to be able to read a novel in Dutch….

Veel geluk ermee, Ellen!

Onze #medewerkervandemaand is deze maand dr. Ilse De Vos, geliefd door onze studenten als taallector Griekse Taalkunde en door haar collega’s daarenboven ook als onderzoekscoördinator van het DBBE-project en coördinator LevensLang Leren. Hoe combineer je drie jobs én twee kleuters? Het antwoord vind je hieronder!

Dag Ilse! In je functies als taallector en projectcoördinator van DBBE ben je al jaren een spilfiguur binnen onze Afdeling. Wat trok je eerst aan in een studie Oudgrieks? 

Ilse: Goh. Ik heb in het middelbaar nooit Grieks gevolgd, dus het was best wel stoer van mij om voor de opleiding Taal- en Letterkunde: Latijn & Grieks (toen nog een verplichte combinatie) te gaan. Ergens halfweg het zesde middelbaar gaf de leraar Nederlands een paar lesjes historisch taalkunde. Ik was meteen verkocht. Dat je ook op een “wiskundige” manier met taal kan omgaan, dat was een echte eye-opener voor mij. Mijn leraar Latijn wond er nochtans geen doekjes om: “Dat gaat nooit lukken!” Tja, dat moet je mij geen twee keer zeggen. Misschien was het omgekeerde psychologie, bedenk ik nu. Als mr. t’Kint toevallig meeleest, mag hij het mij altijd laten weten. 

Het allerplezantste vind ik het leren van nieuwe talen, de ene (Oudslavisch) al relevanter voor mijn vakgebied dan de andere

(Gotisch, laat staan Deens). Volgende op de lijst is Portugees.

Heb je die passie voor ons vakgebied nog steeds? Wat boeit je het meest?

Ilse: Ik ben nog een even trotse nerd als toen, ja. Al ben ik toch altijd wat beschroomd om mezelf classica te noemen. Veel van onze studenten geven aan dat ze voor Grieks gekozen hebben uit fascinatie voor de mythen. Zelf heb ik er maar weinig mee. (Tenzij ze onderwerp vormen van prentenboeken, dan ga ik meteen voor de bijl.) De taal zelf, daar is het mij vooral om te doen. Orde scheppen in de chaos, zoiets. Als kind al sorteerde ik liever mijn speelgoed dan er echt mee te spelen. Dat verklaart misschien veel … Het allerplezantste vind ik het leren van nieuwe talen, de ene (Oudslavisch) al relevanter voor mijn vakgebied dan de andere (Gotisch, laat staan Deens). Volgende op de lijst is Portugees. Spijtig dat je dat niet kan opnemen als keuzevak in de lerarenopleiding, die ik dit academiejaar écht wel moet afwerken. Nu ja, “leerpsychologie” klinkt ook best cool.

Sinds vorige zomer werk je ook als coördinator Levenslang Leren voor de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte. 

Ilse: Klopt! 

Klinkt fascinerend! 

Ilse: Ab-so-luut.

Wat houdt deze functie precies in? 

Ilse: Levenslang Leren is voor mij een continuüm, met “hardcore” postgraduaten (Computer-Assisted Language Mediation, hoe zot is dat?!) aan de ene kant en outreach activiteiten (de workshops bijvoorbeeld waarmee onze Afdeling naar scholen trekt) aan de andere kant. Ik ben nog volop aan het ontdekken wat er allemaal gebeurt aan onze faculteit. Concreet betekent dat veel (helaas digitale) koffietjes drinken, om te horen wat de noden zijn. Ik speel ook graag van koppelaar. Collega’s samen een nascholing laten organiseren in plaats van elk apart, ik word daar oprecht gelukkig van. Ik beperk mij daarbij niet tot onze eigen faculteit. Met een collega van de lerarenopleiding Wiskunde zijn we aan het bekijken hoe we onze Archimedes workshop kunnen inzetten in de derde graad, in klassen die geen Grieks (meer) hebben en die we dus momenteel niet bereiken.

Hoe vind je het om deze functie te combineren met je werk voor de afdeling Grieks?

Ilse: Mijn metekindje Eline Daveloose heeft mij als nieuwjaarscadeau 48 uur in een dag gegeven, omdat het bij momenten echt belachelijk druk is. Toch zie ik het vooral als een voorrecht om deze nieuwe job te mogen combineren met een lesopdracht en een kleine aanstelling op een onderzoeksproject. Ik hoor zo’n beetje overal bij, wat het veel makkelijker maakt om bruggen te slaan. Deze zomer ging er trouwens echt een nieuwe wereld voor mij open. Ik wist natuurlijk wel dat de kco.lw@ugent.be mails niet door robots uitgestuurd worden, maar ik had niet kunnen bevroeden dat de ongeëvenaarde Veerle Rotsaert en Veronique Christophe erachter zitten. De anonieme e-mailadressen zijn tot leven gekomen, zeg maar. 

Het DBBE team waar je al enkele jaren deel van uitmaakt, heeft net een nieuw project binnengehaald. Fantastisch nieuws! 

Ilse: Geweldig nieuws, inderdaad. Het is een droom om nog eens vijf jaar te mogen meedraaien in dit topteam, waar nu ook taaltechnologen en – jawel! – computerwetenschappers aan toegevoegd worden. Eens nerd, altijd nerd. 

Wat is je favoriete epigram dat je al bent tegengekomen?

Ilse: Ik heb het nogal voor de nederige epigrammen in ons corpus, de (min of meer) persoonlijke boodschappen waar scribenten hun manuscript mee plegen af te sluiten. Zo herinneren ze hun lezers er al eens aan dat er een strenge straf staat op het vandaliseren van boeken. In 2009 kreeg een man in het Verenigd Koninkrijk precies om die reden twee jaar celstraf. Te zijner verdediging, DBBE was toen nog niet online … 

Moeder worden heeft van mij zeker en vast een betere lesgever gemaakt.

Niet alleen ben je superacademica, maar ook supermama van twee kleuters! 

Ilse: Wow. Ik ga ervan blozen!

Heb je advies voor de volgende generatie over het absoluut niet vanzelfsprekende combineren van deze twee fulltime taken?

Ilse: Het is zeker geen evidente combinatie, nee. Lesgeven met een baby in de draagdoek? Check. Schattig? Zeker. Al is die baby natuurlijk gewoon te ziek om naar de crèche te gaan, maar (nog) net niet ziek genoeg om je les te cancelen. Op zo’n momenten wordt pijnlijk duidelijk hoe weinig rolmodellen er zijn voor jonge moeders aan de universiteit. Ik ben blij dat ik een een paar jaar in het Verenigd Koninkrijk heb meegedraaid, waar de situatie (toch op dat vlak) iets beter is. Daar trek ik me dan aan op. Al is het niet allemaal kommer en kwel. Moeder worden heeft van mij zeker en vast een betere lesgever gemaakt. Omgekeerd geldt hetzelfde, zo bewijst dit klunzige filmpje over de oorsprong van ons alfabet dat ik samen met Isabelle de Meyer gemaakt heb voor mijn zoontje en zijn klasgenootjes. No pressure!

Onze #medewerkervandemaand is niemand minder dan Kristoffel Demoen, professor Griekse Letterkunde en bekend gezicht voor velen. Als onderwijsdirecteur van onze faculteit is hij op fundamentele wijze betrokken bij onderwijs, een van de maatschappelijke pijlers waarvan de huidige crisis het grote belang nog maar eens bevestigt én waarbij het zoeken naar de balans tussen virus en normaliteit daardoor niet eenvoudig blijkt. Benieuwd hoe het hem vergaat in deze ongewone tijden? We vroegen het hem via digitale (en dus coronaveilige) wegen.

Corona blijft lelijk huishouden, en dat treft helaas ook onze afdeling. We zijn met z’n allen opnieuw gaan thuiswerken en moeten contact houden met collega’s via digitale kanalen. Hoe ervaar jij die aanpassing?

Kristoffel: Tja, de aanpassing kwam deze keer niet onverwacht, en sinds de eerste lockdown weten we wat het is om online les te geven, via Teams te vergaderen, op scherm te spreken met studenten en collega’s. Het is allemaal verre van ideaal natuurlijk, en vooral de informele ontmoetingen met elkaar vind ik een groot gemis. Toch denk ik wel dat we professioneel gesproken ook nieuwe mogelijkheden hebben ontdekt. Videobellen wordt een blijver bijvoorbeeld, ook met studenten.

Je bent sinds 2018 onderwijsdirecteur van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte. Toen je aan die opdracht begon, had je allicht niet kunnen denken welke uitdagingen op je pad zouden komen…

Kristoffel: Voor mezelf moet ik een onderscheid maken tussen de impact van corona op het privéleven, op mijn activiteiten als Hellenist (in onderwijs, onderzoek, binnen de afdeling) en op mijn functie als onderwijsdirecteur. Zoals vele mensen mis ik de uitjes naar concert of theater, bezoek van vrienden en familie, een weekend weg – maar tegelijk brengt de gedwongen pauze ook een soort rust. Ik heb het geluk dat ik in een levensfase zit die gunstig is voor thuiswerk, en dat Covid in mijn directe omgeving nog geen slachtoffers heeft gemaakt. Mijn lessen zijn, denk ik, relatief vlot verlopen, zowel in de hybride setting van code oranje (met studenten thuis én in de leszaal) als helemaal online. Van de collega’s Grieks, en van vele anderen in de faculteit, hoor en zie ik dat ze grote inspanningen doen om de studenten niet aan hun lot over te laten. Maar het is lastig, voor lesgevers en voor studenten. Dat merk ik vooral als onderwijsdirecteur. We hebben de voorbije twee maanden voortdurend moeten omschakelen binnen de zogenaamde pandemiematrix. Dat heeft, opnieuw, veel flexibiliteit, creativiteit en weerbaarheid gevraagd van de hele universitaire gemeenschap. Niet iedereen kan dat nog opbrengen, en ik vrees dat er nu meer collega’s en studenten mentaal of fysiek afhaken dan in de eerste lockdown. Maar ik hoor ook vele mooie verhalen hoor. Toevallig sprak ik net voor dit interview met ouders van studenten taal- en letterkunde, die hun bewondering en dankbaarheid uitspraken over hoe onze universiteit en onze lesgevers deze crisis aanpakken. Dat doet plezier.

Het is allemaal verre van ideaal natuurlijk, en vooral de informele ontmoetingen met elkaar vind ik een groot gemis. Toch denk ik wel dat we professioneel gesproken ook nieuwe mogelijkheden hebben ontdekt.

Als onderwijsdirecteur sta je natuurlijk op een sleutelpositie, wat, zo kan ik me voorstellen, heel eigen moeilijkheden met zich meebrengt in deze ongewone tijden. Wat is de lastigste beslissing die je tot hiertoe moest nemen?

Kristoffel: Daar kan ik niet concreet op antwoorden. De lastigste beslissingen zijn die waar individuele personen bij betrokken zijn, en dat vraagt natuurlijk om discretie. Daar kan ik echt van wakker liggen (maar gelukkig enkel spreekwoordelijk dan, ik ben een instant-inslaapvaller). Beslissingen neem je als onderwijsdirecteur trouwens zelden alleen. Meestal ben je slechts een radertje in de machine; de beslissingen met de grootste impact (bijvoorbeeld in deze coronatijden) worden op een hoger niveau genomen, en die moet je dan zo goed en zo kwaad mogelijk (laten) uitvoeren. En voor moeilijke beslissingen binnen de faculteit is er het vijfkoppige faculteitsbestuur. De samenwerking met de decaan en de andere leden van dat bestuur is één van de prettige aspecten van deze functie. Hetzelfde geldt trouwens voor de dienst onderwijsondersteuning van de faculteit, een groep fijne en competente medewerkers.

We gaan het natuurlijk ook over leuke dingen hebben: ‘proficiat’ is namelijk aan de orde! En dat naar aanleiding van de recente goedkeuring van een meerjarig onderzoeksproject binnen de Database of Byzantine Book Epigrams (DBBE), de onderzoeksgroep waarvan je al jaren aan het roer staat. Hoe was het om die aanvraag voor te bereiden (en binnen te halen!) in tijden van crisis?

Kristoffel: Dank je! Ja, ook vreemd. De procedure voor de aanvraag van een GOA (“Geconcerteerde Onderzoeksactie”) bij het Onderzoeksfonds bestaat uit twee stappen. De zogenaamde intentieverklaring moest ingediend worden in december vorig jaar. Toen zaten Floris (Bernard), Ilse (De Vos) en ikzelf tegen de deadline te werken op de Blandijn, op adrenaline, frieten en cola, ondertussen bellend en mailend met de collega-aanvragers. Dat zijn collega’s Grieks Mark (Janse) en Klaas (Bentein), en collega’s uit de geschiedenis (Els De Paermentier), de toegepaste taalkunde (Els Lefever) en de computerwetenschappen (Guy De Tré). Maar voor de tweede ronde hebben we alles online moeten doen. We hebben elkaar met het hele team in 2020 maar één keer gezien, voor de try-out van de presentatie van het project voor de Onderzoeksraad eind september. Maar sindsdien ligt de champagne te wachten tot we eindelijk nog eens met het hele team kunnen samenkomen.

We gaan uitzoeken wat nieuwe technologieën kunnen bijbrengen voor de exploratie en analyse van Byzantijnse epigrammen en manuscripten, en omgekeerd. Ik ben echt benieuwd naar de samenwerking met de specialisten in NLP (natural language processing) en grafendatabanken.

Kan je ons al iets verklappen over de wetenschappelijke wegen die DBBE inslaat met dit nieuwe project?

Kristoffel: We willen blijven inzetten op de uitbouw van ons unieke corpus boekepigrammen, waaraan we nu al 10 jaar werken met een fantastisch team. Er komen daarnaast ook vier doctoraatsprojecten, die we zullen laten starten na corona. Twee ervan liggen binnen onze comfortzone (manuscriptstudie en taalkunde), de andere twee verkennen onbekender terrein, zeker voor mij. We gaan uitzoeken wat nieuwe technologieën kunnen bijbrengen voor de exploratie en analyse van Byzantijnse epigrammen en manuscripten, en omgekeerd. Ik ben echt benieuwd naar de samenwerking met de specialisten in NLP (natural language processing) en grafendatabanken.

Tot slot: wat doe jij tijdens het weekend in deze tweede lockdown? Heb je ultieme tips om te delen?

Kristoffel: Vloeken op corona omdat ik buiten de eigen bubbel niemand mag vastpakken. Verder niets spectaculairs. Meer dan anders: wandelen en fietsen, lezen en een serietje kijken, musiceren, klussen en koken. Recente ontdekkingen: het Bruinbos en omgeving (Merelbeke), Fauda (Netflix – als je een sterke maag hebt), lamsstoofvlees met kweeperen (en harissa – als je een sterke maag hebt).

Een sterke maag, die zal je ook nodig hebben wanneer die champagne eindelijk gekraakt mag worden. We duimen met z’n allen dat dit moment snel mag komen!

Onze #medewerkervandemaand is Berenice Verhelst. Niet alleen haar lessen gaf ze online sinds de lockdown, maar ook een superinteressante online lezing voor het Griekenlandcentrum en NKV! We spreken met haar over werken en leven in COVID-19 tijden. 

Dag Berenice. Je bent al jarenlang een rots in de branding bij onze Afdeling. Wat passioneert je het meeste in je job?

Het is vanuit mijn passie voor onderzoek dat ik in de eerste plaats aan een doctoraat ben begonnen, en die passie blijft een belangrijke drijfveer. Ik kan er helemaal in opgaan, zeker op die spannende momenten waarop je een nieuwe piste begint te verkennen. Wat ik op voorhand niet wist, is hoeveel energie ik zou halen uit heel andere aspecten van mijn job als onderzoeker, die de laatste jaren voor mij echt onontbeerlijk zijn geworden: de contacten met de studenten, het samenwerken met lokale en internationale collega’s aan gezamenlijke projecten, organisatorische engagementen en verantwoordelijkheden, … Dat is waar ik dag na dag voldoening uit haal.

Ik denk dat we voor veel aspecten van onze job (feedbackgesprekken met studenten, overlegmomenten met collega’s, publiekswerking met scholen…) naar een situatie zullen gaan waarin digitale communicatie als een evidente optie of waardig alternatief wordt gezien, niet langer iets waar alleen in grote nood beroep op wordt gedaan.

De lockdown heeft de levens van ons allemaal nogal in de war gebracht. Wat vond jij het meest uitdagende in deze periode? Heb je er ideeën uit gehaald die je ook naar de toekomst toe zou willen gebruiken?

Zonder enige twijfel was dat de combinatie van fulltime thuiswerk en de zorg voor onze tweejarige zoon. En gelukkig stond ik er niet alleen voor! Sinds vorige week (18 mei) gaat hij terug naar de kinderopvang, en het contrast is zo groot dat ik nu pas helemaal besef wat voor impact het gehad heeft. Ik denk dat ik al die tijd nooit echt de mentale rust gevonden heb om iets goed te kunnen doordenken. De digitale switch voor onderwijs, vergaderingen, en zelfs voor mijn in april geplande publiekslezing (voor het Griekenlandcentrum en NKV) die ik dan maar virtueel heb gegeven, bracht ook de nodige uitdagingen met zich mee. Nu zitten de lesweken er alweer op, en als ik terugblik, ben ik niet ontevreden over hoe het is verlopen. De twee cursussen die ik geef, vallen op vrijdag, en toevallig kwam de verdeling met mijn medelesgevers zo uit dat ik er op dag één van het digitale regime (vrijdag 13 maart) meteen voor twee dubbele lesblokken werd ingesmeten. Het resultaat was veel stress, wat gepruts en gesukkel maar toch ook en vooral een erg steile leercurve. Mijn volgende uitdaging op dat vlak wordt het digitale mondeling examen voor Oudgriekse Letterkunde I. Ik denk dat de noodzakelijke omschakeling er bij veel collega’s voor zorgt dat de koudwatervrees nu grotendeels is weggevallen. De digitale weg is bijzonder geschikt om afstanden te overbruggen, en dat is ook buiten lockdowntijden vaak een belemmering. Als onze collectieve ervaring met digitale tools ervoor kan helpen zorgen dat we in de toekomst meer en grotere afstanden overbruggen met minder vervuilende en tijdrovende verplaatsingen, is dat toch één grotendeels positief gevolg. En dan heb ik het zeker niet alleen of vooral over verre congresreizen (die zonder overdaad zeker opnieuw een meerwaarde zullen blijken). Ik denk dat we voor veel aspecten van onze job (feedbackgesprekken met studenten, overlegmomenten met collega’s, publiekswerking met scholen…) naar een situatie zullen gaan waarin digitale communicatie als een evidente optie of waardig alternatief wordt gezien, niet langer iets waar alleen in grote nood beroep op wordt gedaan.

De digitale weg is bijzonder geschikt om afstanden te overbruggen, en dat is ook buiten lockdowntijden vaak een belemmering. Als onze collectieve ervaring met digitale tools ervoor kan helpen zorgen dat we in de toekomst meer en grotere afstanden overbruggen met minder vervuilende en tijdrovende verplaatsingen, is dat toch één grotendeels positief gevolg.

Onderzoek tijdens lockdown, dat is geen sinecure. Maar onze hersenen blijven uiteraard verderweven… Wat is je onderzoeksfocus voor het ogenblik?

Oeps, … welk onderzoek? Naast mijn onderwijsopdracht, die een grotere hap uit mijn tijd heeft genomen dan gewoonlijk, ben ik vooral bezig met twee congresbundels, die in verschillende fasen van het publicatieproces zitten. Ook dat valt onder de noemer onderzoek, al komt er weinig spannend spit- en speurwerk bij kijken op dit moment. De lezing die ik in april gegeven heb en het artikel dat ik deze maand met een collega heb ingediend lagen dan weer sterk in het verlengde van mijn onderwijs (met name van de cursus “Vertaaltheorie en –praktijk: de klassieken”) in plaats van mijn persoonlijk onderzoek. En dan is er nog een internationale projectaanvraag in de maak. Ik hoop daarnaast de komende twee maanden ook nog wat tijd te vinden voor nieuw onderzoek, en dan zou dat moeten gaan over de representatie van emoties in een laat-antieke proza-beschrijving van een schilderij van Phaedra, Theseus en Hippolytus door een zekere Procopius van Gaza. En ik had eigenlijk graag ook nog wat verder gespit in de neo-hellenistische poëzie van de Veurns-Leidse humanist Fransiscus Nansius, op wie ik kort voor de lockdown ben gestoten. Hij bestudeerde de poëzie van Nonnus, maar produceerde ook gelegenheidspoëzie in dezelfde stijl. Maar ik vrees of dat er nog van zal komen voor ik in moederschapsrust ga…

Een moeilijke vraag: met welke figuur uit de oudheid zou jij het liefste je lockdown doorgebracht hebben? Historisch of mythisch, je hebt carte blanche!

Dat is inderdaad geen gemakkelijke. Ik mis het gedeelde bureau met mijn blandijncollega’s, dus kies ik me een uitgelezen bureaugenote: keizerin Eudocia. Ik ben al een tijdje gefascineerd door de centotechiek: het door knip- en plakwerk combineren van citaten, uit Homerus bijvoorbeeld, om een geheel nieuw verhaal mee te vertellen. Dat lijkt me aartsmoeilijk, maar tegelijk een vorm van mentale puzzel die me in tijden van concentratiemoeilijkheden des te meer aanspreekt. En is het toevallig – in de mannenwereld die de oudheid is – dat we het genre van de cento vooral kennen door het werk van twee prominente vrouwen, Eudocia en (aan Latijnse kant) Proba? Dat zouden interessante pauzebabbels worden. Alleen te hopen dat ze niet te veel luidop praat bij het werken.

Superleuke keuze, Berenice! Doet ons dromen van pauzebabbels in post-COVID tijden…