In november van vorig jaar vervoegde dr. Evelien Bracke ons team als de nieuwe taallector voor Griekse Letterkunde. Amper een half jaar later heeft ze enkele boeiende nieuwe projecten op poten gezet. Hoog tijd dus om haar eens uit te nodigen voor een babbel als onze #MedewerkervandeMaand Maart! Ze verklapt ons zelfs het recept voor een lekkere snack tijdens de blok…
Dag Evelien! Je bent nu ongeveer een half jaar bij onze afdeling aan de slag en je hebt al meteen twee kersverse initiatieven georganiseerd. Daar willen we natuurlijk graag eens met je over praten. Het eerste zien we momenteel in alle gangen geafficheerd: “Oorlog, terreur van alle tijden”. We gaan die dag dus de Ilias lezen samen met onder meer Amnesty International en oorlogsgetuigen? Vertel!
Evelien: Bedankt! Ik kijk enorm uit naar 22 maart. Het Festival zet elk jaar een andere tekst uit de Oudheid in de kijker. Omdat dit jaar in heel Europa zangen van de Ilias gelezen worden, vond ik het een mooie gelegenheid om hiermee de oorlogs- en vluchtelingenproblematiek in de verf te zetten waar de wereld voor het ogenblik toch mee worstelt. Elke dag worden we met zoveel menselijk lijden geconfronteerd via de media – families die hun thuis moeten achterlaten, volkeren die zo vastraken in oorlogsconflicten dat de vicieuze cirkel van geweld oneindig lijkt te zijn – dat het moeilijk is hierdoor niet persoonlijk terneergeslagen te worden.
Uiteraard zijn er veel teksten uit de hele wereld die het menselijk lijden exploreren, maar voor mij is de Ilias toch wel zo’n core tekst die me helpt het ergens een plaats te geven: oorlog, lijden en de hulpeloosheid die daarbij komt kijken, zijn nu eenmaal universeel. Het is ook mogelijk om empathie te voelen voor elk van beide kanten in zo’n conflict: verdriet, liefde, kwaadheid en wreedheid… ze komen allemaal voor zowel bij de Trojanen als bij de Grieken. We hebben Wies De Graeve (Amnesty International Vlaanderen) en Elke Decruynaere (Schepen van Onderwijs, Stad Gent) uitgenodigd om het kader van de Ilias te verruimen: als classica heb ik de neiging om teksten voornamelijk intellectueel te benaderen, maar door de focus te verleggen naar een sociale en educatieve beleving van de Ilias, hoop ik dat we de tekst op deze dag vanuit het hart zowel als het hoofd kunnen bekijken. Dit is ook de reden dat we leerlingen, leerkrachten en oorlogsgetuigen hebben uitgenodigd om passages te lezen, omdat zij elk kunnen spreken vanuit hun eigen aanvoelen van de tekst en met de ervaring van hun eigen generatie. Schoolgroepen hebben ook moderne oorlogsbeelden opgestuurd die ze verbonden hebben met specifieke scènes uit de Ilias. Deze gaan we op de dag zelf projecteren om verder de link tussen het verleden en het heden te leggen.
Het wordt dus – fingers crossed– een mooi evenement, waarop iedereen enorm welkom is. Het vindt plaats op 22 maart van 10 tot 12 uur in Auditorium 5 van de Blandijn. Als je er niet kan bijzijn, kan je het ook live volgen op onze livestream (meer informatie daarover binnenkort op https://www.grieks.ugent.be/events/festival/).
“Door de focus te verleggen naar een sociale en educatieve beleving van de Ilias, hoop ik dat we de tekst op deze dag vanuit het hart zowel als het hoofd kunnen bekijken.”
Met het tweede initiatief verscheen je zelfs al een paar keer in de Media. Het pilootproject “Oude Grieken, Jonge Helden” wil Oudgrieks naar kansarme lagere scholen brengen. Waar haal je de inspiratie voor dat project vandaan? Hoe ga je dat praktisch aanpakken en wat is voor jou de ideale uitkomst van dit proefproject?
Evelien: De inspiratie voor dit project komt uit mijn persoonlijke ervaring van de klassenverschillen in het Verenigd Koninkrijk, waar ik tien jaar gewerkt heb. In 2011 begon mijn zoontje, Morgan, net naar school te gaan in Swansea, en werd ik geconfronteerd met de schrijnende armoede van de voormalige koolmijnstreek waar we woonden. Terwijl ik Morgan naar een goeie school kon sturen, zag ik dat heel veel kinderen dezelfde kansen niet aangeboden kregen, puur omwille van de context en streek waarin ze zich bevonden: de klassenverschillen zijn enorm voelbaar in het hele VK. Ik kwam te weten dat de taalvaardigheid van jongeren in Wales op het laagste niveau staat van heel Europa, en voelde dat ik iets kon (of zelfs moest) bijdragen vanuit mijn linguïstische achtergrond. Ik hoorde van een project in Oxford – Literacy through Latin, een project van The Iris Project – waar universiteitsstudenten Latijn geven aan leerlingen uit het lager onderwijs en dacht dat dit een goeie insteek kon zijn: niet dat iedereen Latijn of Grieks leuk moet vinden, maar ideologisch gezien vind ik het belangrijk dat iedereen er toegang toe kan krijgen, dat het niet enkel is voorbehouden voor de taalsterken of mensen van een rijkere achtergrond.
In samenwerking met de fantastische Lorna Robinson van The Iris Project ben ik dan met acht van mijn studenten begonnen met het Literacy through Classics project, en het breidde enorm snel uit: we gaven niet alleen Latijn, maar ook Grieks (op middelbare scholen, wat in Wales bijna ongehoord is) en Klassieke culturen (‘Classical Civilization’). Mijn onderzoek heeft zich dan ook verschoven van linguïstisch-literatuurkundig naar didactisch: omdat ik steeds de vraag kreeg van leerkrachten en beleidsmakers omtrent het ‘nut’ van Klassieke Talen, begon ik me hierin te verdiepen; onderzoek waarvoor ik ook een Leverhulme-subsidie heb gekregen. Omwille van de expertise die ik heb opgedaan, werd ik in 2016 uitgenodigd door de minister van onderwijs in Wales om als adviseur op te treden aangaande de rol van Klassieke Talen in het Welshe curriculum. Dat was wel the icing on the cake, zoals ze in het Engels zeggen. Ik vond het fantastisch om samen te werken met beleidsmakers, en te zien hoe onze discussies een zichtbare impact hadden op onderwijs in Wales.
Ik ben dus al een hele tijd met dit concept bezig. Nu ik terug in België ben, ben ik de Afdeling Grieks hier enorm dankbaar dat ik ook hier steun heb gekregen om een dergelijk project uit te grond te stampen. Uiteindelijk zijn zo’n projecten in het Verenigd Koninkrijk ondertussen al redelijk mainstream, maar in België is Grieks in het lager ongehoord. Het onthaal is echter enorm positief geweest – 18 scholen contacteerden me binnen de week om zich kandidaat te stellen om samen te werken – en zoals je zegt, kwam het project ook onmiddellijk in De Morgen en De Gentenaar. Zelfs Karrewiet kwam naar onze les in Aalst kijken! (Je kan de aflevering van 12 maart herbekijken op hun website). Praktisch gezien was het eerst de bedoeling dat ik de lessen ging geven, maar omdat er zo’n interesse was, was ik heel dankbaar dat onze collega’s van de Vakdidactiek graag wilden samenwerken. Het project is dus uiteindelijk heel gelijkaardig geworden aan het project in Swansea: nu geven 9 studenten Grieks les aan 49 leerlingen van twee lagere scholen, onder begeleiding van mijzelf en de geëngageerde collega’s Vakdidactiek uiteraard. De studenten hebben hun eerste lessen al gegeven en iedereen was super-enthousiast, dus we zijn alleszins goed gestart!
Ik werd ook onmiddellijk gecontacteerd door leerkrachten die de lessen graag zelf zouden geven in hun school, en dus hebben we een website gecreëerd waarop alle lesmaterialen gratis te vinden zijn. Op 22 mei organiseer ik in dit kader een nascholing waarop leerkrachten meer te weten kunnen komen over hoe Grieks aan niet-traditionele doelgroepen kan gegeven worden (ze kunnen mij mailen voor meer informatie; we hebben ook een facebook-event).
Ik ben ook met een heel kleine onderzoeksvraag begonnen, waarmee we hopelijk de impact van de lessen op de leerlingen kunnen bekijken. Wat de toekomst brengt, laat ik nog even open. Samenwerking met andere afdelingen en/of universiteiten sluit ik niet uit. De ideale uitkomst van het pilootproject is voor het ogenblik gewoon dat zowel de leerlingen als de studenten van de lessen genieten; dat de leerlingen een positieve attitude naar taal toe ontwikkelen; en naar de buitenwereld toe, dat het idee dat Grieks enkel voor de taalsterken in het middelbaar is, en dan nog verbonden aan Latijn, een beetje losgelaten wordt.
“Niet iedereen moet Latijn of Grieks leuk vinden, maar ideologisch gezien vind ik het belangrijk dat iedereen er toegang toe kan krijgen.”
Voor je naar Gent kwam, heb je onder meer in Swansea en Ierland gewerkt. Welk werk heb je daar gedaan? Heb je daar ervaringen opgedaan die je graag ook met onze afdeling zou uitwerken?
Evelien: Op mijn 25 werd ik al docent aan de National University of Ireland, Maynooth. Ik was nog volop bezig aan mijn doctoraat, maar toen ik de kans kreeg om te doceren, wou ik die niet laten liggen. Ik heb daar twee jaar als full-time docent gewerkt en de kans gekregen om een enorme variatie aan cursussen te geven. Daar heb ik echt aan mijn lesgeeftechnieken kunnen sleutelen! Toen ik in 2007 naar Wales verhuisde, heb ik daar eerst parttime aan Swansea University en de University of Wales Trinity Saint David (Lampeter) gewerkt, twee Welshe universiteiten met een sterke focus op student experience. Het was ook in Wales dat ik me begon te verdiepen in Outreach, hoe de universiteit zich verhoudt tot de buitenwereld. Voor mij houdt de ideale academische job een sterke combinatie in van onderzoek, lesgeven, en outreach: de drie gaan in al mijn projecten hand in hand. Dit is de basis waarop ik als Senior Lecturer vast benoemd werd in Swansea, en dat is dan ook iets dat ik graag verder in de Afdeling Grieks zou uitwerken. Ik werk heel graag samen met studenten. Enkele van onze studenten zijn me bijvoorbeeld aan het helpen met de organisatie van het Festival en Jonge Helden. Voor mij is het enorm belangrijk dat studenten via hun opleiding verschillende vaardigheden kunnen ontwikkelen die ze dan in latere jobs kunnen gebruiken – niet enkel de standaard analytische en didactische skills. Hun vrijwillige bijdrage aan de werking van de Afdeling formaliseren is dus iets waar ik zeker graag op verder werk, om maar één voorbeeld te noemen.
Op Twitter noem je jezelf ook een “baker of healthy cakes”… en voor de studenten is het bijna bloktijd in de paasvakantie. Heb je misschien een gezonde smul-tip voor hen?
Evelien: Ik kreeg enkele jaren geleden een diagnose van gluten- en lactose-intolerantie, en dat heeft mijn leven enorm veranderd. Ik ben een zoetekauw, en dus ging ik op zoek naar gezonde alternatieven. Ondertussen heb ik al een blog, waar mijn lekkerste recepten opstaan, en telkens ik gebakken heb, worden mijn baksels gedeeld met familie en vrienden. Een gezonde smul-tip? Mijn granola-bars zijn best verslavend: https://missmadeleinebakes.com/2018/09/01/lunch-bag-granola-bars-with-chopped-oreos/ Laat maar weten als jullie ze uitproberen!