Deze lezing, die oorspronkelijk zou doorgaan op woensdag 15 december 2021, is uitgesteld naar het tweede semester en zal plaatsvinden op woensdag 15 juni 2022.
Voorsmaakje
In de meer dan 450 jaar van de Venetiaanse overheersing van Kreta (1211-1669), de belangrijkste koloniale Ventiaanse bezitting in het Oosten, vond er op Kreta, onder invloed van het Westen, een belangrijke opbloei van handel en economie plaats, een opbloei die samenging met de opkomst van de Kretenzische stadscultuur. Binnen deze ontwikkelingen namen de Venetianen geleidelijk de Griekse taal over, maar zorgden tevens voor een toenemende invloed van de westerse cultuur, een invloed die zich ondermeer manifesteerde in de beeldende kunst, de architectuur, de muziek en de literatuur.
Tot de tweede helft van de zestiende eeuw vertoonde de Kretenzische literatuur , naast zekere invloeden van de Italiaanse Renaissance, vooral invloeden van de Byzantijnse erfenis en van de westerse middeleeuwen. Pas na ca. 1570 zou de invloed van de westerse Renaissance van beslissende betekenis zijn voor het karakter van de Kretenzische literatuur. De periode 1570-1669 is bekend geworden als de Kretenzische Renaissance. Tijdens deze periode is een aantal literair zeer hoogstaande werken geschreven, met als coryfeeën de theaterwerken en de berijmde romance Erotókritos, waarvan overigens ook delen als een theaterstuk zijn opgevoerd. Deze werken zijn alle in een veredeld Kretenzisch dialect geschreven.
Uit het Kretenzische Renaissance-theater zijn een drietal tragedies en komedies bewaard gebleven, alsmede een religieus drama en een herdersspel. De Erofili is het bekendste en meest bestudeerde werk uit het Kretenzische theater en misschien wel de mooiste tragedie uit de Nieuwgriekse literatuur. Het werd waarschijnlijk geschreven tussen 1595 en 1600 door de Rethymnioot Yeoryos Chortatsis, de belangrijkste dramaschrijver uit de Kretenzische Renaissance en volgens de grote dichter Kostís Palamás ‘de vader van het moderne Griekse theater’. De eerste publicatie van het werk is in 1637, te Venetië.
De belangrijkste bron van het stuk is de Italiaanse tragedie Orbecche (1541) van Giambattista Giraldi Cinzio, maar de Kretenzische ‘bewerking’ overtreft in alle opzichten het oppervlakkige en uiterst bloedige origineel. De Erofili wordt nog steeds regelmatig opgevoerd en leeft ook voort in de volkscultuur en in (moderne) composities.
De lezing beoogt een eerste algemene kennismaking met het werk te bieden, waarbij een zekere nadruk op de karakterisering van de personages zal komen te liggen. Ook zullen we twee fragmenten uit monologen van de tragedie beluisteren, die door twee moderne componisten op muziek zijn gezet.
Over de spreker
Arthur Bot is vertaler en docent/onderzoeker bij de opleiding Nieuwgriekse taal en cultuur en byzantinologie van de Universiteit van Amsterdam, waar hij Nieuwgriekse taal en literatuur doceert, alsmede Byzantijnse geschiedenis. Aan de UvA heeft hij ook Italiaanse taalverwerving en moderne Nederlandse letterkunde gedoceerd. Gedurende enkele jaren heeft hij tevens Nieuwgriekse taal- en letterkunde en byzantinologie gedoceerd aan de Rijksuniversiteit Groningen en Latijn en klassiek Grieks aan Nederlandse middelbare scholen. Van zijn hand zijn diverse artikelen en wetenschappelijke publicaties op het gebied van de vroege en moderne Nieuwgriekse literatuur. Onder zijn vertalingen is de omvangrijke bloemlezing met 50 moderne Griekse verhalen, die hij samen met Anna Dekker samenstelde en vertaalde (Moderne Griekse vertellingen, Dordrecht, Liverse 2013). Onlangs heeft hij, samen met Irini Papakyriakou, een tweetalige bloemlezing samengesteld met moderne Nederlandse poëzie (Bloemlezing van jonge Nederlandse dichters, Athene, Bakchikon 2021). Arthur is sinds maart 2022 voorzitter van het Nederlands Genootschap voor Nieuwgriekse Studies (NGNS).
Praktische informatie
Wanneer? woensdag 15 juni 2022, om 20u
Waar? Auditorium 1 Jan Broeckx (Blandijnberg 2, 9000 Gent)
Prijs? gratis voor leden van het Griekenlandcentrum, UGent studenten en scholieren. Anderen betalen €5.
Vooraf inschrijven via https://humanitiesacademie.ugent.be/van-scene-tot-cinema is verplicht voor zowel leden als niet-leden.
- registreer je eenmalig op https://humanitiesacademie.ugent.be/
- klik op de knop “toevoegen aan mijn winkelmandje”
- afrekenen doe je door rechts bovenaan op het winkelkarretje te klikken
- duid bij het afrekenen aan welk tarief op jou van toepassing is
- volg de instructies die je krijgt in de bevestigingsmail