Onze medewerker van de maand februari, Alexander Vandewalle, pendelt normaalgezien tussen Antwerpen en Gent, maar maakte vorige maand een wat langere reis, naar Nieuw-Zeeland dan nog wel! Evelien Bracke sprak met hem over zijn congrespaper, over video games en, jawel, Middle Earth.
Dag Alexander, leuk om even met jou te spreken. Je naam is veel mensen wel bekend als onderzoeker van de rol van de oudheid in videogames. Wat een interessant thema! Kan je uitleggen wat jouw onderzoek inhoudt? (En houdt het dan ook in dat je heel veel videogames moet uittesten?)
Bedankt! Specifiek kijk ik in mijn onderzoek naar de karakterisering van Grieks-Romeinse goden en helden in video games. In het eerste deel van mijn doctoraat stelde ik een framework op van karakteriseringstechnieken of -indicaties in games, waarvoor ik mij baseerde op bestaand onderzoek uit de letterkunde, narratologie, filmstudies, en game studies. Het resulterende kader pas ik momenteel toe op een corpus van mythologisch geïnspireerde video games, waarbij ik kijk naar gelijkaardige tendensen tussen verschillende games, of verschillen qua representatie tussen game-genres of productiecontexten. Gamen is dus inderdaad een belangrijk deel van mijn werkdag, hoewel het natuurlijk ook niet enkel om spelen draait!
Ik ben al eens op je database gaan snuisteren. Wat een uitgebreide lijst – en zoveel games waar ik nog nooit van gehoord heb! Hoe ben je hieraan begonnen, en hoe houd je zoiets bij?
Het idee voor de Paizomen-database ontstond origineel tijdens mijn FWO-applicatie: ook al is de academische interesse naar klassieke receptie in games de laatste jaren enorm toegenomen, toch bestond er nergens een grote lijst van ‘alle’ games die zich in de klassieke oudheid afspelen. (En om eerlijk te zijn: een deel van de inspiratie kwam ook uit het werk van de DBBE!) Bij het opstellen van de database ben ik op zoek gegaan naar alle mogelijke informatie die ik kon vinden, zoals academische publicaties, online encyclopedia’s, winkelplatformen, trailers, fora, game-gidsen (waarin spelers bijvoorbeeld aan andere spelers uitleggen hoe je het best aan een bepaalde game begint) en meer, om op die manier een overzicht te bieden van de enorme hoeveelheid games over de oudheid. Momenteel bevat de database informatie over iets meer dan 300 games, maar ik loop intussen alweer achter, en er zijn zeker nog honderden of zelfs duizenden games te vinden die zich door de oudheid laten inspireren!
Je onderzoek doe je zowel aan de Universiteit Antwerpen als aan de UGent. Hoe werkt dat praktisch gezien? Komt er veel pendelwerk bij kijken?
Ik onderneem inderdaad een dubbeldoctoraat: UAntwerpen is mijn hoofdinstelling, waar ik werk bij Communicatiewetenschappen, en UGent mijn partnerinstelling, waar ik bij de Afdeling Grieks aansluit. Ik heb aan beide universiteiten ook gestudeerd, dus is het mooi om deze zo te kunnen combineren. Dat betekent inderdaad geregeld pendelen, hoewel ik voor het grootste deel van thuis uit werk: voor mijn onderzoek heb ik uiteraard vaak mijn game-consoles nodig, en het is moeilijk om deze constant met de trein te verhuizen. De combinatie van de twee universiteiten heeft ook al voor mooie samenwerkingen gezorgd: aan UAntwerpen werk ik geregeld samen met andere game-onderzoekers die vanuit hun achtergrond in de sociale wetenschappen expertise hebben in publieksonderzoek (bv. meer kwantitatieve en statistisch gerichte studies, enquêtes, interviews), waar ik zelf niet in getraind ben. Dit stond mij toe om onderzoek te verrichten naar verschillende ervaringen die spelers meemaken in oudheidgames – iets waar ik anders maar moeilijk aan begonnen zou zijn, maar wat wel ongelooflijk interessant is.
Je twitter-account vertelt ons dat je nog maar net terug bent uit Nieuw-Zeeland. Waarover heb je gesproken op het congres waar je daar aan deelnam? En blijkbaar ben je ook naar Hobbiton geweest?
Klopt! Ik ben naar Nieuw-Zeeland afgereisd om daar een presentatie te geven op de jaarlijkse samenkomst van de Australasian Society for Classical Studies (ASCS), waar het thema dit jaar ‘Games and the Ancient World’ was: een hele dag presentaties over de oudheid en/in games, wat nog steeds redelijk zeldzaam is voor Classics-conferenties. Mijn presentatie betrof zogenaamde ‘haptic feedback’ in mythologische video games, of spontane vibraties of trillingen die spelers via hun game-controller ontvangen wanneer ze aan het spelen zijn. Ik heb een aantal games besproken en beargumenteerd dat dergelijke tactiele elementen bijdragen tot een specifiek soort ervaring van mythologie (of althans een bepaalde conceptualisering ervan door de huidige entertainmentindustrie) waarbij spelers in de rol van een god ondergedompeld worden, en waar de focus vaak op spektakel en goddelijke krachten ligt.
En ja, het leek een beetje jammer om helemaal naar Nieuw-Zeeland te vliegen en er slechts de vier dagen van de conferentie rond te lopen, dus hebben we er een grotere trip van gemaakt en inderdaad ook Hobbiton bezocht! Als Lord of the Rings-fan kon dit absoluut niet ontbreken. Het was een heel speciale ervaring om die prachtige set rond te wandelen, en ik was enorm onder de indruk van het detail waarmee Peter Jackson Middle-Earth daar tot leven heeft gebracht. Nieuw-Zeeland is trouwens ook gewoon een prachtig land met adembenemende natuur en gezellige steden – een grote aanrader! (Aangezien het daar in januari en februari nog volop zomer is, was het daar ook nog eens een goede 20 à 25° warmer dan hier!)
En misschien een beetje een cliché vraag om mee te eindigen, maar wat is jouw favoriete videogame waarin de oudheid voorkomt? En – misschien iets controversiëler – je minst favoriete? Wat zou je ons aanraden?
Een lastige vraag! Zo’n dingen evolueren altijd een beetje. Assassin’s Creed Odyssey hoort de facto thuis in mijn favorieten, aangezien het de game was die mij als eerste deed nadenken over games en klassieke receptie. Ik vind het nog steeds een mijlpaal in de geschiedenis van oudheidgames, die het klassieke Griekenland van Perikles op een naar mijn mening nog ongeëvenaarde manier heeft weergegeven. De game is zeker niet perfect (bij tijden heb ik er eerder een haat-liefde-relatie mee), maar ik kan er zelfs na 200 uur speeltijd en drie playthroughs nog steeds van blijven genieten. Andere favorieten zijn Immortals Fenyx Rising, die de Griekse mythologie op een vooral komische manier weergeeft; de God of War-reeks, die er in de laatste jaren in geslaagd is om één van de gewelddadigste game-reeksen aller tijden om te vormen naar een diep emotioneel vader-zoon-verhaal; en Hades, waarin spelers in de rol kruipen van het obscure mythologische personage Zagreus en keer op keer proberen de Onderwereld te ontsnappen op zoek naar Zagreus’ moeder, Persefone. In december werd een vervolg op Hades aangekondigd, Hades II, dat zal draaien rond het misschien nog obscuurdere personage Melinoë (bekend uit slechts één Orfische hymne) en nog een aantal nieuwe personages zal introduceren (onder wie bijvoorbeeld Hekate). Naar deze ben ik ongelooflijk benieuwd!
Over het algemeen ben ik iets minder fan van strategiegames als Civilization – niet omdat die games niet leuk kunnen zijn, maar omdat ik zelf als speler vooral ben opgegroeid met de meer narratieve, avontuurlijke games. De groep games waar ik persoonlijk het minst graag mee bezig ben zijn mobile games, of games die gemaakt zijn voor smartphones. Hier bekruipt mij altijd een dubbel gevoel: enerzijds worden ze door miljoenen spelers gespeeld (en zijn ze daarom belangrijke, maar nog steeds onderbelichte, studieobjecten), maar anderzijds vind ik ze vaak ietwat vervelende speelervaringen. Meer dan bij computer- of console-games maken mobile games het je vaak expres moeilijk of lastig, en is het de bedoeling dat je tegen betaling (zogenaamde ‘microtransactions’) de speelervaring bevordert (bijvoorbeeld om upgrades te krijgen, of om de constructie van bepaalde gebouwen sneller te doen vooruitgaan). Ook zijn er gewoon zodanig veel van, dat ik nooit goed weet waar exact te beginnen…
Bedankt voor de tips! We weten nu wat te doen deze zomer! Nog veel succes met je onderzoek.