Programma

Voorsmaakje

Als eerste in een reeks lezingen over Griekse vrouw van de oudheid tot heden, gaat deze lezing in op de alleroudste, mythische, Griekse vrouwen, maar bekijkt ze door de lens van een extreem actueel gegeven. Het gaat om de enorme explosie van populaire fictie (Madeline Miller, Natalie Haynes, Jennifer Saint e.v.a.) die vanuit een vrouwelijk perspectief en veelal met een feministische insteek, de oudste Griekse (en in mindere mate Romeinse) verhalen opnieuw vertelt. Wat is het dat deze hervertellingen kennelijk op dit moment zo urgent maakt? Zijn ze anders dan de golf van literaire hervertellingen van Griekse mythen die we in de jaren 70 en 80 konden zien (Wolf, Maitland, Atwood)? In deze lezing probeer ik te komen tot een antwoord op zowel de vraag wat deze moderne hervertellingen beogen te bewerkstelligen en hoe ze dat doen. Met andere woorden: ik tracht elementen vast te stellen van een poëtica van de populaire hervertelling vanuit het vrouwelijk perspectief anno 2023.

Over de spreker

Jacqueline Klooster is universitair docent Griekse Letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij heeft gepubliceerd op het gebied van Hellenistische poëzie en rond het thema schrijvende machthebbers in de oudheid. Begin dit jaar verscheen ook een nieuwe literatuurgeschiedenis die zij samen met vier collega's op touw zette, getiteld Muze, vertel. Momenteel werkt zij met een beurs van het Lirafonds aan een boek over de explosie aan populaire hervertellingen van mythen vanuit een vrouwelijk perspectief.

Praktische informatie

Wanneer? woensdag 18 oktober 2023, om 19u30

Waar? auditorium 1 Jan Broeckx (Blandijnberg 2, 9000 Gent)

Prijs? gratis voor leden van het Griekenlandcentrum, UGent studenten (m.u.v. PhD-studenten) en scholieren. Anderen betalen €5 aan de kassa.

Voorsmaakje

The world of the ancient Greek novels rotates around its excellent heroines: Callirhoe, Anthia, Leukippe, Chloe, Charikleia. The stories often revolve around their stunning beauty, the suffering that comes as a consequence of it, and the virtue with which they endure it. Outside the fiction, in the real ancient world, they were the construct of male authors, and, concerning them, antiquity has preserved only the opinions of male commentators. It is in this context of production and reception that the fame of the novels’ heroines lasted throughout Late Antiquity, the Byzantine era, and beyond.

For a while, the real world of 2023 too has seemed to rotate around one fictional heroine: Barbie, the plastic doll brought to life by Margot Robbie in Greta Gerwig’s film. Thanks to an all-out advertising campaign spreading its fame everywhere, Barbie became a global cultural phenomenon which sparked global debates. In this talk I explore how Barbie’s messages, and especially its contradictions, can help us understand some important aspects of the heroines of the Greek novels, like their objectification and centrality to the story. Moreover, Barbie can also help us look into the few real ancient women who are known to have read the novels, the nun Kassia and the princess Anna Komnene.

Over de spreker

Nicolò D’Alconzo is a postdoctoral researcher in the ERC project Novel Echoes, which explores the reception of ancient Greek novels throughout Late Antiquity and the Byzantine era. He received his PhD from Swansea University and lectured in Classics at the University of Exeter, before joining Ghent University. He specialises in Greek novels, the collaboration of art and text, and the afterlife of the novels in quotation culture.

Praktische informatie

Wanneer? woensdag 22 november 2023, om 19u30

Waar? leslokaal 0.4 (Blandijnberg 2, 9000 Gent)

Prijs? gratis voor leden van het Griekenlandcentrum, UGent studenten (m.u.v. PhD-studenten) en scholieren. Anderen betalen €5 aan de kassa.

! Opgelet: deze lezing wordt in het Engels gegeven !

Voorsmaakje

De politieke geschiedenis van het elfde-eeuwse Byzantijnse rijk wordt gedomineerd door twee vrouwen: de keizerinnen Zoë en Theodora. Deze zusters waren de laatste afstammelingen van de Macedonische dynastie van Byzantijnse heersers. Op verschillende momenten tussen 1028 en 1056 regeerden zowel Zoë als Theodora alleen en ook naast vier mannelijke keizers wiens macht zij legitimeerden door adoptie of huwelijk. Deze lezing bespreekt hoe Zoë en Theodora invloed hadden op gendernormen die de rol van elitevrouwen in de Byzantijnse samenleving bepaalden. De geschiedenis van Zoë en Theodora wordt onder andere besproken naast die van hun opvolgers, zoals de machtige keizerin Eudokia Makrembolitissa (r.1060-1072).

Over de spreker

Ewan Short is docent Oude Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Hij promoveerde in 2022 aan de Universiteit van Cardiff op een proefschrift over de elfde-eeuwse in Bulgarije geboren Byzantijnse keizerin Aikaterine. In dit onderzoek maakte hij gebruik van theorieën uit de womens- en genderstudies. Momenteel ontwikkelt hij het proefschrift tot een monografie die zal worden gepubliceerd bij Liverpool University Press. Ewan is ook geïnteresseerd in de geschiedenis van de topografie van Istanbul, met name de relatie tussen het stedelijke gebied en de zee.

Praktische informatie

Wanneer? woensdag 13 december 2023, om 19u30

Waar? leslokaal 0.4 (Blandijnberg 2, 9000 Gent)

Prijs? gratis voor leden van het Griekenlandcentrum, UGent studenten (m.u.v. PhD-studenten) en scholieren. Anderen betalen €5 aan de kassa.

OPGELET! Door omstandigheden zal deze lezing jammer genoeg niet kunnen plaatsvinden.

Voorsmaakje

meer informatie volgt later

Praktische informatie

Wanneer? woensdag 21 februari 2024, om 19u30

Waar? leslokaal 0.4 (Blandijnberg 2, 9000 Gent)

Prijs? gratis voor leden van het Griekenlandcentrum, UGent studenten (m.u.v. PhD-studenten) en scholieren. Anderen betalen €5 aan de kassa.

Voorsmaakje

Een cento is een literaire tekst die is samengesteld uit citaten, zoals een mozaïek of een collage. In christelijke cento poëzie worden Bijbelse verhalen herverteld met verzen van Homerus en Vergilius. Deze teksten brengen twee tradities, christelijk en klassiek, samen op een unieke en niet on-controversiële manier. Wat het extra interessant maakt is dat de belangrijkste christelijke cento’s door vrouwen zijn geschreven. Vrouwelijke auteurs uit de oudheid, wiens werk we bovendien nog steeds kunnen lezen, zijn een absolute zeldzaamheid. En toch zijn Proba, auteur van de Latijnse Cento Vergilianus, en Eudocia, auteur van Homerocentones, bij het grote publiek nobele onbekenden. Aelia Eudocia (5^de eeuw n. Chr.) was naast dichteres ook keizerin. Als vrouw van Theodosius II, Oost-Romeins keizer, was ze een invloedrijk figuur. Hoewel haar cento exclusief verzen van Homerus citeert, is het mogelijk een vrouwelijk perspectief te ontwaren in haar selectie van Bijbelse verhalen en de Homerische verzen die ze kiest om er vorm aan te geven. Maria als moeder Gods is bij Eudocia een opvallend sterk uitgewerkt en “moederlijk” personage. Eva’s noodlottige misstap en de gevolgen ervan voor de reputatie van de vrouw, worden met veel nuance geanalyseerd. De figuur van de Homerische Penelope biedt Eudocia een rode draad…

Over de spreker

Berenice Verhelst is Universitair Docent aan de Universiteit van Amsterdam. Ze doceert er voornamelijk Oudgrieks en receptiegeschiedenis. Haar onderzoek richt zich op de poëzie uit de Late Oudheid en de epische traditie als geheel. Ze is vooral bekend voor haar werk over Nonnus van Panopolis.

Praktische informatie

Wanneer? woensdag 20 maart 2024, om 19u30

Waar? leslokaal 0.4 (Blandijnberg 2, 9000 Gent)

Prijs? gratis voor leden van het Griekenlandcentrum, UGent studenten (m.u.v. PhD-studenten) en scholieren. Anderen betalen €5 aan de kassa.

Voorsmaakje

Het werk van vrouwen in de oudheid is lang op de achtergrond gebleven in de wetenschap, maar is daarom niet minder belangrijk in de antieke economie. Deze lezing vertelt het verhaal van de aard en bandbreedte van het werk van vrouwen in archaïsch en klassiek Athene. Daarvoor zijn drie aspecten belangrijk. Het eerste is het idee dat ‘nette’ vrouwen zich niet buitenshuis begaven en dus ook niet buitenshuis werkten. Als tweede kijken we naar de mate waarin de Atheense wetgeving werk en eigendom van vrouwen beperkte dan wel toestond, en hoe dit lijkt te veranderen door de eeuwen heen. Tenslotte wordt ingegaan op werk en handwerk dat vrouwen binnenshuis verrichtten, tegenover de mogelijkheden om vergelijkbare producten buitenshuis te kopen, van professionele handwerkers of verkopers. Door deze drie voorwaarden – nodig om het werk van vrouwen mogelijk te maken – extra te belichten, betoogt de auteur dat de mate van arbeidsparticipatie van vrouwen in de Atheense maatschappij allesbehalve te verwaarlozen was.

Over de spreker

Helle Hochscheid doceert archeologie en oudheid aan University College Roosevelt, een honours college van de Universiteit Utrecht in Middelburg. In het universitair onderwijs werkt ze regelmatig met studenten aan erfgoed- en archeologie-gerelateerde projecten in de lokale gemeenschap in Zeeland. Voor deze projecten won ze tweemaal een financiële bijdrage. Daarnaast werkt ze aan een methode wereldarcheologie voor het basisonderwijs, waarvoor ze in 2021 de Zenobia onderwijsprijs won met partners in het primair en universitair onderwijs.

Haar wetenschappelijke onderzoek richt zich op ambacht in de Griekse oudheid, de sociale status van handwerkers, en het werk van vrouwelijke handwerkers. De ambachten variëren van sculptuur tot textiel, en van leerproductie tot fluitmaken. Onder haar publicaties zijn Networks of Stone. Sculpture and Society in Archaic and Classical Athens (Peter Lang, 2015), en de bundel The Value of Making: Theory and Practice in Ancient Craft Production (Brepols Publishers, 2021) die ze met Ben Russell redigeerde. Haar meest recente publicatie is het hoofdstuk “Foreign Labour, Common Ground: The Value of Craftspeople in Early Democratic Athens”, in de bundel Valuing of Labour in Graeco-Roman Antiquity (Brill, 2024).

Praktische informatie

Wanneer? dinsdag 30 april 2024, om 19u30

Waar? leslokaal 0.4 (Blandijnberg 2, 9000 Gent)

Prijs? gratis voor leden van het Griekenlandcentrum, UGent studenten (m.u.v. PhD-studenten) en scholieren. Anderen betalen €5 aan de kassa.

Voorsmaakje

meer informatie volgt later

Praktische informatie

Wanneer? woensdag 22 mei 2024, om 19u30

Waar? leslokaal 0.4 (Blandijnberg 2, 9000 Gent)

Prijs? gratis voor leden van het Griekenlandcentrum, UGent studenten (m.u.v. PhD-studenten) en scholieren. Anderen betalen €5 aan de kassa.